به نقل از «بازار نیوز»

بررسی آخرین وضعیت بازار سیب زمینی در ایران+نمودار

تاریخ انتشار: ۲۴ دی ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۵۱۴۶۶۷

سیب زمینی، در حال حاضر بخش جدایی‌ناپذیر نظام جهانی غذاست و به عنوان غذای آینده نیز شناخته می ­شود که وضعیت بازار آن را در این گزارش بررسی کردیم.

گروه کشت و دام بازارنیوز- مهناز میرزاده؛ سیب زمینی یکی از محصولات کشاورزی غذایی بسیار محبوب در سراسر جهان و البته ایران است که نسبت به سایر مواد غذایی قادر به تولید مقادیر بالای ریزمغذی ها در هر واحد سطح و زمان است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

قیمت پایین، ارزش غذایی بالا و قابلیت کشت در اقلیم‌­های متفاوت آب و هوایی سه عامل اصلی رواج کشت و مصرف سیب زمینی در ایران و سایر نقاط جهان است. 

در حال حاضر، این محصول بخشی جدایی ناپذیر نظام جهانی غذاست و به عنوان غذای آینده نیز شناخته می­شود. ارزش سیب زمینی در رژیم غذایی و در تغذیه گرسنگان آنقدر برجسته است که سازمان ملل متحد سال 2008 را به نام سال سیب زمینی نامگذاری کرده است. با توجه به اهمیت موضوع در این گزارش به بررسی آخرین وضعیت بازار سیب زمینی در ایران پرداخته می­شود.

 

الف) وضعیت سطح زیر کشت، تولید و عملکرد

نمودار 1 نشان دهنده وضعیت سطح زیر کشت سیب زمینی، میزان تولید و عملکرد به ازای هر هکتار است. همان­طور که ملاحظه می شود،  در فصل زراعی 1401-1400 میزان سطح زیر کشت سیب زمینی در حدود 131 هزار هکتار بوده است که از این سطح زیر کشت 4.7 میلیون تن سیب زمینی برداشت شده است که نشان از عملکرد 35.8 کیلوگرم در هر هکتار است. 

از نظر سطح زیر کشت نسبت به متوسط یازده سال اخیر (متوسط 150 هزار هکتار)، با کاهش 12.4 درصدی و از لحاظ تولید (متوسط 4.9 میلیون تن) با کاهش 5.2 درصد و از نظر عملکرد (متوسط 33.3 کیلو گرم به هکتار) بهبود 7.4 درصدی داشته است. در واقع با وجود کاهش سطح زیر کشت و تولید، میزان عملکرد بهبود یافته است.

ب) وضعیت روند قیمتی و تورم سیب زمینی

نمودار 2 روند متوسط قیمت ماهانه سیب زمینی به همراه تغییرات ماهانه را نشان می­دهد. همان­طور که مشاهده می شود، در آذرماه 1402 قیمت هر کیلو سیب زمینی به قیمت 16 هزار تومان توسط خانوارهای شهری خریداری شده است که نسب به آبان ماه افزایش 1.6 درصدی داشته است.

 بالاترین تورم ماهانه ثبت شده برای سیب زمینی مربوط به فروردین ماه 1398 با 59.1 درصد بوده است که مربوط به سیل اتفاق افتاده در آن سال در جنوب کشور بوده است. کمترین میزان نیز مربوط به مهرماه 1398 با منفی 23.8 درصد بوده است.

نمودار 3 روند متوسط قیمت ماهانه به همراه تورم نقطه به نقطه و تورم سالانه سیب زمینی را نشان می­دهد. همان­طور که ملاحظه می شود، در آذرماه 1402 تورم نقطه به نقطه برابر با منفی 5 درصد و تورم سالانه برابر با 11.1 درصد بوده است. تداوم روند نزولی تورم نقطه به نقطه از مردادماه 1401 شروع شده است که همزمان با آن تورم سالانه نیز روند کاهش به خود گرفته است.

ج) وضعیت صادرات سیب زمینی

تولید سالانه سیب زمینی در کشور بیش از نیاز مصرفی کشور است، بر همین اساس بخشی از تولید به خارج از کشور صادر می­شود. نمودار 4 وضعیت صادرات سیب زمینی کشور در یک دهه گذشته برای 9 ماهه نخست سال به تصویر کشیده است. 

همان­طور که ملاحظه می شود، در 9 ماهه ابتدایی سال 1402، 258 هزار تن به ارزش 123 میلیون دلار سیب زمینی به خارج از کشور صادر شده است که نسبت به سال گذشته به ترتیب با افزایش 112 و 77 درصد در وزن و ارزش و کاهش 16.3 درصد در ارزش هر تن همراه بوده است. 

افزایش صادرات در سال 1402 در حالی اتفاق افتاده است که نسبت به متوسط یک دهه گذشته عملکرد ضعیف تری به ثبت رسیده است به گونه ای که نسبت به متوسط از لحاظ وزن و ارزش به ترتیب با کاهش 33.3 و 14.8 درصد همراه بوده است. این در حالی است که از لحاظ ارزش هر تن سیب زمینی، عملکرد سال 1402 نسبت به متوسط بهتر بوده است و رشد 14.3 درصدی داشته است.

د) نکته پایانی

بر اساس برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی انتظار می­رفت تولید سیب زمینی کشور از 4988 هزار تن در پایان سال 1393 به 5596 هزار تن در سال 1400 افزایش یابد. این در حالی است که وضعیت تولید در پایان سال 1400 نشان از شکاف 1684 هزار تن عملکرد با هدف دارد هر چند که بخشی از این شکاف در سال 1401 جبران شده است ولی با هدف مد نظر سیاست­گذار فاصله دارد. 

این در حالی است که انتظار می رود با بهبود در فناوری در تولید میزان عملکرد بهبود یافته و میزان تولید به هدف مد نظر دست یابد. بنابراین لازم است در همکاری بین معاونت علمی ریاست جمهوری، وزارت علوم و وزارت جهاد کشاورزی نسبت به افزایش کارایی در تولید سیب زمینی اقدام نمود. 

 

پایان پیام//

برچسب ها: سیب زمینی ، غذا ، کشاورزی لینک کوتاه خبر: bzna.ir/000T4K

منبع: بازار نیوز

کلیدواژه: سیب زمینی غذا کشاورزی نسبت به متوسط سیب زمینی همان طور سطح زیر کشت هزار تن

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت bazarnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «بازار نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۵۱۴۶۶۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تورم تولید گوشت از مرز ۱۰۰ درصد عبور کرد

آفتاب‌‌نیوز :

 تورم تولیدکننده، شاخصی است که این افزایش هزینه تولید را برای گروه متنوعی از کالا‌ها در مبدا تولید و پیش از رسیدن به دست مصرف کننده نهائی نشان می‌دهد. براساس آمار منتشر شده توسط مرکز آمار ایران، تورم ماهانه تولید محصولات گاوداری‌های صنعتی در بهمن ماه، ۰.۱ واحد درصد کمتر شده است. البته این کاهش به معنای کمتر شدن قیمت آن‌ها نیست. بلکه نشان می‌دهد از سرعت رشد قیمت‌ها کاسته شده است. البته نرخ سالانه و نقطه‌ای این شاخص رو به افزایش رفته و از مرز ۴۹ درصدی عبور کرده است.

شواهد نشان می‌دهد که «گوساله نر زیر چهارماه» و «گاو تلیسه غیرباردار» و «گاو نر داشتی» بیشترین مقدار تورم تولیدکننده اسفند ۱۴۰۲ را از آن خود کرده اند. در مقابل «شیر» کمترین افزایش هزینه تولید را در این بازه زمانی متحمل شده است. در ادامه به بررسی تورم ماهانه، نقطه‌ای و سالانه تولیدکننده محصولات گاوداری‌های صنعتی در اسفندماه ۱۴۰۲ پرداخته شده است.

سیگنال افزایش قیمت گوشت و مواد لبنی در اسفند ۱۴۰۲

گوشت و لبنیات، یکی از محصولات اساسی تامین کننده پروتئین و مواد مغذی بوده و در سبد مصرفی خانوار نقش اساسی ایفا می‌کند. «گاوداری‌ها» یکی از اصلی‌ترین کانال‌های تامین گوشت و لبنیات مورد استفاده کشور هستند. شواهد نشان می‌دهد که افزایش هزینه تمام شده گاوداری‌های صنعتی می‌تواند منجر به افزایش قیمت بازاری این محصولات شود.

به عبارت دیگر اگر گاوداری‌ها مواد اولیه خود را به قیمت بیشتری تهیه کنند، خریدار نیز محصولات و مواد لبنی را به قیمت بالاتری از بازار تهیه خواهد کرد؛ بنابراین بررسی تورم تولید کننده گاوداری‌های صنعتی کشور دارای اهمیت بوده و سیگنالی در راستای قیمت مصرف کننده مواد لبنی و گوشتی محسوب می‌شود.

آخرین گزارش منتشر شده توسط مرکز آمار حاکی از آن است که تورم ماهانه گوشت در اسفند ۱۴۰۲ کاهش یافته است. در مقابل تورم سالانه و نقطه به نقطه این محصولات بیشتر شده و از مرز ۴۹ درصد عبور کرده است. در ادامه به بررسی تورم تولیدکننده محصولات گاوداری‌های صنعتی در اسفند ۱۴۰۲ پرداخته شده است.

کاهش تورم ماهانه محصولات گاوداری‌های صنعتی

«تورم تولیدکننده»، یکی از شاخص‌های مهم اقتصادی است که نشان می‌دهد میزان قیمت یک سبد متنوع از یک محصول در یک بازه زمانی مشخص در مبدا تولید و پیش از رسیدن به دست مصرف کننده نهائی چگونه تغییر کرده است. از این شاخص به عنوان «تورم پیشران» نیز یاد می‌شود. چرا که افزایش هزینه تولید یک محصول می‌تواند منجر به افزایش قیمت عرضه آن به بازار توسط واسطه گران شود.

جدیدترین گزارش منتشر شده توسط مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که در اسفند ۱۴۰۲، تورم ماهانه محصولات گاوداری‌های صنعتی ۰.۱ واحد درصد کمتر شده و به ۱.۲ واحد درصد رسیده است. باید توجه داشت که این کاهش به معنای کمتر شدن قیمت محصولات لبنی و گوشتی وابسته به گاوداری‌ها نبوده است. بلکه نشان می‌دهد سرعت رشد قیمت کمتر شده و هزینه تولید محصولات مذکور در اسفند نسبت به بهمن، ۱.۲ درصد افزایش یافته است.

محصولات گاوداری‌های صنعتی از ۸ گروه تشکیل شده است. این گروه‌ها شامل؛ «گاو تلیسه غیرباردار»، «گاو شیری»، «گاو نر داشتی» گوساله پرواری»، «گاو حذفی شیری وازده»، «گوساله نر زیر ۴ ماه»، «شیر» و «کود» است.

شواهد آماری حاکی از آن است که تورم ماهانه اسفندماه ۱۴۰۲ در «گاو تلیسه غیرباردار» بیشترین میزان خود را به ثبت رسانده است. به بیان دقیق‌تر هزینه تولید گاو تلیسه غیرباردار در اسفندماه ۵.۵ درصد بیشتر از قیمت آن در بهمن ماه بوده است. این رقم در مقایسه با ماه گذشته افزایش ۳.۱ واحد درصدی داشته است.

تولید «شیر» نیز در این ماه کمترین تورم ماهانه پیشران را تجربه کرده و در سطح ۰.۲ درصدی قرار گرفته است. این رقم نسبت به بهمن ماه کاهش ۰.۱ واحد درصدی را به ثبت رسانده است.

افزایش هزینه تولید محصولات گاوی نسبت به اسفند سال قبل

شواهد آماری حاکی از آن است که تورم نقطه به نقطه محصولات گاوداری‌های صنعتی در اسفندماه ۱۴۰۲ نسبت به بازه زمانی مشابه در سال ۱۴۰۱ افزایش یافته و در سطح ۴۹.۴ درصدی قرار گرفته است. این نرخ نشان می‌دهد که در اسفند ۱۴۰۲ هزینه تولید گوشت و مواد لبنی، ۴۹.۴ درصد بیشتر از این نرخ در فصل مشابه در سال ۱۴۰۱ بوده است.

از میان ۸ گروه تشکیل دهنده محصولات گاوداری‌های صنعتی، «گاوتلیسه غیرباردار» و «گوساله نر زیر چهارماه»، تورم نقطه‌ای بالغ بر ۱۲۰ درصدی را تجربه کرده اند. این دو گروه، نهاده اصلی تولید گوشت گاو محسوب می‌شود. بدین ترتیب می‌توان گفت با توجه به افزایش قیمت نهاده‌ها، احتمال افزایش قیمت گوشت گاو در ماه‌های آتی دور از انتظار نخواهد بود.

این نرخ در سایر گروه‌ها کمتر از ۱۰۰ درصد به ثبت رسیده و محصولات «شیری» با ثبت تورم ۲۳.۳ درصدی در اسفند، کمترین مقدار این نرخ را از آن خود کرده است.

تورم سالانه ۶ گروه از محصولات گاوداری‌ها از ۱۰۰ درصد عبور کرد

تورم سالانه تولیدکننده محصولات گاوی نشان می‌دهد، میانگین هزینه تولید ۱۲ ماهه منتهی به اسفند ۱۴۰۲ نسبت به همین مقدار در ۱۲ ماه منتهی به اسفند ۱۴۰۱ چگونه تغییر کرده است. شواهد حاکی از آن است تورم سالانه محصولات گاوداری‌های صنعتی در اسفند امسال ۵۱.۵ درصد بوده است.

«گوساله نر زیر ۴ ماه» با ثبت تورم ۱۴۲.۴ درصدی بیشترین مقدار این نرخ را داشته است. «گاو تلیسه غیرباردار»، «گاو شیری»، «گاو حذفی شیری وازده»، «گوساله پرواری» و «گاو نر داشتی»، ۶ دسته از محصولات تشکیل دهنده گاوداری‌های صنعتی هستند که میانگین تورم سالانه آن‌ها در ۱۲ ماه منتهی به اسفند ۱۴۰۲ نسبت به همین رقم در بازه زمانی مشابه در سال ۱۴۰۱، بالغ بر ۱۰۰ درصد بوده است.

افزایش هزینه تولید این محصولات، سیگنالی در راستای افزایش هزینه فروش محصولات لبنی و گوشتی مربوط به گاوداری‌های صنعتی به بازار می‌دهد.

منبع: اکوایران